Iwan Gołunow, dziennikarz śledczy opozycyjnego portalu „Meduza”, stał się postacią rozpoznawalną w Rosji w zaledwie kilka dni.  A to za sprawą jego aresztowania 6 czerwca br. Przyczyną zatrzymania były narkotyki, które rzekomo znaleziono u Gołunowa w plecaku oraz domu. Od samego początku dziennikarz utrzymywał, że jest niewinny. Najprawdopodobniej jego zatrzymanie ma związek ze śledztwami dziennikarskimi, które obecnie prowadzi.

Czarnobyl – serial HBO, który skłania do dyskusji. Przez specjalistów krytykowany za oczernianie energetyki jądrowej. Dla innych – proroctwo na przyszłość. My chcielibyśmy widzieć w nim inspirację do dyskusji o dziejach naszej części globu. Wielkie dzieła światowej sztuki już zagospodarowały tę przestrzeń – by wymienić tylko Tarkowskiego, Aleksijewicz czy Żadana, ale to Czarnobyl otwiera te obszary dla popkultury. Europa Środkowa i Wschodnia dla wszystkich!

Nowa większość parlamentarna w Mołdawii ma charakter celowy i tymczasowy. Pomysł, że koalicja prozachodniego ACUM i prorosyjskiej Partii Socjalistów mogłaby rządzić dłużej należy do gatunku political fiction. Być może jednak byłoby to najlepsze, co może spotkać ten kraj.

W chwili obecnej Rzeczpospolita Polska jest uwikłana w szereg sporów z innymi państwami oraz głównymi instytucjami Unii Europejskiej. Ochłodzenie widać również w relacjach z Izraelem i Ukrainą. Na początku czerwca br. doszło do kolejnego incydentu mocno związanego ze stosunkami z wymienionymi państwami. Jest nim wspólny protest, jaki wystosowali ambasadorzy Polski i Izraela, Bartosz Cichocki i Joel Lion, przeciwko odsłonięciu pomnika jednego z dowódców UPA w Iwano-Frankiwsku. Pytanie brzmi, ile korzyści dla Polski przyniesie ta akcja, czy była tylko jednorazowym zagraniem, czy początkiem nowej strategii polskiej dyplomacji względem Ukrainy?

W niewielkiej Mołdawii doszło w ostatnich dniach do dwóch zupełnie nieoczekiwanych zdarzeń. Oligarcha i miliarder Vlad Plahotniuc, rządzący krajem niemal niepodzielnie od końca 2015 roku, został w ciągu zaledwie kilka godzin pozbawiony władzy przez osobliwą, idącą w poprzek podziałów geopolitycznych koalicję sił prorosyjskich i proeuropejskich. Co jednak jeszcze ważniejsze, było to możliwe właściwie wyłącznie dzięki bezprecedensowemu porozumieniu między Moskwą, Waszyngtonem i Brukselą.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Kolegium Europy Wschodniej zapraszają na spotkanie o Partnerstwie Wschodnim i wschodniej polityce Unii Europejskiej Future of Eastern Partnership. W dniach 11–12 czerwca w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu odbędą się otwarte dyskusje z udziałem dyplomatów, ekspertów i publicystów. Językiem roboczym seminarium będzie angielski.

Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Krakowie, Ośrodek Myśli Politycznej, Instytut Myśli Józefa Tischnera oraz NEW zapraszają na debatę pt. Bałkany Zachodnie a Unia Europejska. 14 czerwca (piątek), godz. 17:00, Fundacja Instytut Myśli Józefa Tischnera ul. Sławkowska 14, Kraków.

Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych UJ we współpracy z Regionalnym Ośrodkiem Debaty Międzynarodowej w Krakowie, Ośrodkiem Myśli Politycznej, Polskim Towarzystwem Studiów Międzynarodowych Oddział w Krakowie oraz "Nową Europą Wschodnią" zorganizował 6 czerwca seminarium naukowym z udziałem dr. hab. Pawła Kowala. Dyskusje toczyły się wokół problematyki bieżących uwarunkowań geopolitycznych i zmieniających się uwarunkowań bezpieczeństwa we wschodnim sąsiedztwie Polski, a także procesów transformacji społeczno-politycznej zachodzących w Rosji, Ukrainie i Białorusi.

Wizyta Wołodymyra Zełenskiego w Brukseli nie przyniosła żadnych przełomowych rezultatów. Zgodnie z oczekiwaniami ukraiński prezydent potwierdził kontynuację kursu na integrację z NATO i UE, a także powtórzył głoszone wielokrotnie przez swoich poprzedników deklaracje o ważnym miejscu Polski w polityce zewnętrznej Kijowa. Zwolennicy Petro Poroszenki uszczypliwie zauważyli nawet, że Zełenski „ukradł” część starej przemowy poprzednika.

Co mają wspólnego pomniki Romana Szuchewycza w Iwano-Frankiwsku i popiersie marszałka Żukowa w Charkowie? To, że pokazują, jaka będzie najprawdopodobniej polityka historyczna prowadzona na Ukrainie, zarówno na poziomie centralnym, jak i lokalnym.

Już jutro, 6 czerwca, o godzinie 18:00 zapraszamy wszystkich do Klubu Literackiego PO SĄSIEDZKU (Ukraiński Dom w Warszawie, ul. Zamenhofa 1) na dyskusję wokół książki Piotra Pogorzelskiego Barszcz Ukraiński.

Kresy to wbrew nazwie aż połowa odrodzonej w 1918 roku Rzeczypospolitej. Zniszczony pierwszą wojną światową i wojną polsko-bolszewicką kraj rozpoczyna wielką odbudowę. Także Kresów. Anna Smółka i Agnieszka Rybak przypominają historie zapomniane i zamiast opowieści o dworkach kreślą obraz Kresów nowoczesnych. A potem sprawdzają, co dziś z tej nowoczesności zostało. Już jutro ukaże się drugie wydanie książki Wieża Eiffla nad Piną. Kresowe marzenia II RP. Zachęcamy do lektury fragmentu – rozdziału pt. Flota niedorzeczna.

Wynik wyborów prezydenckich na Łotwie nie miał takiego rozgłosu jak rezultaty głosowania w sąsiedniej Litwie. Przebieg rywalizacji o stanowisko głowy państwa był zgodny z oczekiwaniami. Wygrał faworyt – prawnik i dyplomata Egils Levits. Nie oznacza to jednak, że w Rydze zabrakło emocji. A prezydent-elekt stanie przed wyzwaniem zdobycia zaufania licznie zamieszkujących Łotwę rosyjskojęzycznych.

Z Jewhenem Mahdą, politologiem, komentatorem ukraińskiej sceny politycznej oraz stałym współpracownikiem NEW, rozmawia Tomasz Lachowski.

Załamanie poparcia dla PSD wynikało z jednej strony ze zmęczenia elektoratu korupcją w partii, zaś z drugiej świadczyło o fiasku podejmowanej z inicjatywy Liviu Dragny konfrontacyjnej, czy też bardziej asertywnej, polityki Bukaresztu wobec Komisji Europejskiej. Chcąc złagodzić w jakiś sposób krytykę płynącą ze strony instytucji unijnych, kierowana przez Dragneę PSD zajęła pozycję obrońcy interesów narodowych Rumunii przed UE. Z proeuropejskiej partii lewicowej stała się nagle ostrożnym wobec Brukseli ugrupowaniem broniącym tradycyjnych wartości (takich jak rodzina czy wiara) przed siłami liberalnymi.

Wkrótce nakładem wydawnictwa Kolegium Europy Wschodniej ukażą się wspomnienia Dalii Grinkevičiūtė (1927–1987) Litwini nad Morzem Łaptiewów, świadectwo jednego z najbardziej traumatycznych doświadczeń narodu litewskiego w XX wieku. Wspomnienia z zesłania do syberyjskiej Jakucji w czasie drugiej wojny światowej stały się na Litwie tekstem niemal kanonicznym. Książkę na polski przełożył Kamil Pecela, a przedsięwzięcie wsparł Litewski Instytut Kultury. Prezentujemy fragment tej niezwykle poruszającej książki.

Wybory do Parlamentu Europejskiego i ich wyniki budzą zainteresowanie nie tylko w krajach członkowskich UE, ale także poza jej granicami – w szczególności na Ukrainie. Parlament Europejski ma wprawdzie ograniczone kompetencje w zakresie polityki zagranicznej Unii. Europejscy deputowani są natomiast często w sprawach zasadniczych bardziej kategoryczni niż Komisja Europejska czy Rada i Rada Europejska.

Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych UJ we współpracy z Regionalnym Ośrodkiem Debaty Międzynarodowej w Krakowie, Ośrodkiem Myśli Politycznej, Polskim Towarzystwem Studiów Międzynarodowych Oddział w Krakowie oraz "Nową Europą Wschodnią" zapraszają do wzięcia udziału w seminarium naukowym z udziałem dr. hab. Pawła Kowala. 6 czerwca 2019 r. w godz. 17.00-18.30, w Sali Libraria Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maiusi, ul. Jagiellońska 15.

Z prof. Ireną Stawowy-Kawką, wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego i ekspertką od tematyki macedońskiej, rozmawia Krzysztof Popek.